بیماری آدیسون چیست؟
بیماری آدیسون با اصطلاح پزشکی «ترشح زیاد هورمون‌های فوق کلیوی» هم شناخته می‌شود که در واقع به معنای سطح پایین هورمون فوق کلیوی در بدن است. بیماری آدیسون زمانی اتفاق می‌افتد که غده‌های فوق کلیوی به مقدار کافی هورمون تولید نمی‌کنند تا سطح الکترولیت در بدن بتواند به تعادل برسد.
غدد فوق کلیوی، غده‌های کوچکی هستند که در نزدیکی کلیه قرار دارند. وقتی سگی در معرض موقعیت استرس‌زا قرار می‌گیرد، غدد فوق کلیوی نرمال هم کورتیزول اضافی را تولید خواهند کرد تا به بدن کمک کنند که با استرس مقابله کند. وقتی کورتیزول کافی وجود نداشته باشد، بدن هم نمی‌تواند استرس را به‌خوبی کنترل کند. در نتیجه آب و الکترولیت‌های بدن در وضعیت نامتعادلی قرار می‌گیرند که می‌تواند منجر به بیماری خطرناکی شود.
ابتلا به بیماری آدیسون در سگها نسبتاً نادر است. این بیماری نسبت به بیماری کوشینگ که باعث تولید بیش از حد کورتیزول در بدن می‌شود، شیوع کمتری در سگها دارد.
علائم بیماری آدیسون در سگها
سگ‌هایی که به بیماری آدیسون مبتلا می‌شوند، ممکن است در ابتدا هیچ نشانه‌ای را از خود نشان ندهند. کم‌کم علائم خاصی در سگها دیده می‌شود و شدت این نشانه‌ها هم می‌تواند خفیف تا شدید باشد. البته این را هم بدانید که علائم بیماری آدیسون ممکن است مبهم باشد و تا حدی شبیه علائم سایر بیماری‌ها است. علائم این بیماری عبارت‌اند از:
- بی‌حالی
- استفراغ
- اسهال
- ضعف
اگر شما هم متوجه این علائم و یا علائم دیگری از این بیماری شده‌اید و سگتان بیشتر از 1 الی 2 روز این علائم را دارد، حتماً باید به نزد دامپزشک مراجعه کنید.
تشخیص بیماری آدیسون
هنگام معاینه سگتان ممکن است دامپزشک متوجه کم شدن آب بدن، ضربان ضعیف و شاید ضربان قلب آهسته و نامنظم شود. تستهای آزمایشگاهی برای تشخیص علت واقعی بروز علائم این بیماری در سگتان کاملاً ضروری هستند. دامپزشک با انجام تستهای روتین آزمایشگاهی کار خود را شروع می‌کند؛ مثل تست تحلیل شیمیایی ترکیبات خون و میزان الکترولیت‌های موجود در آن و شمارش کامل سلول‌های خونی. تجزیه شیمیایی ادرار هم ممکن است برای سگتان تجویز شود. سگ‌هایی که بیماری آدیسون دارند، معمولاً آزمایش خون آن‌ها سطح بالایی از پتاسیم و سطح پایینی از سدیم را نشان می‌دهد که نشانه عدم تعادل الکترولیت در بدن آن‌هاست. غده‌های کلیه هم ممکن است تحت تأثیر این شرایط قرار بگیرند. نتایج آزمایش‌های CBC (شمارش تعداد گلبول‌های سفید خون) و ادرار در این سگها هم ممکن است طبیعی یا غیرطبیعی باشد. تشخیص احتمالی بیماری آدیسون ممکن است بر اساس نتایج تستهای اولیه مشخص شود. ولی انجام آزمایشات بیشتر هم برای تأیید این تشخیص کاملاً ضروری هستند. در بیشتر موارد، تست محرک ACTH در مرحله بعدی درمان قرار می‌گیرد که این نتایج با هم ابتلا به بیماری آدیسون را تأیید خواهند کرد.
علت‌های ابتلا به بیماری آدیسون
علت اصلی بیماری آدیسون در مراحل اولیه هنوز هم شناخته‌شده نیست. خیلی‌ها بر این باورند که این بیماری به خاطر تخریب واکنش ایمنی بافت غدد فوق کلیوی است. بیماری آدیسون ثانویه بعد از آسیب به غده‌های فوق کلیوی اتفاق می‌افتد که علت آن فاکتور خارجی است. این فاکتور خارجی می‌تواند تروما، تومور و یا حتی استفاده از داروهایی باشد که برای درمان سایر بیماری‌ها استفاده می‌شود.
ممکن است بعضی از انواع توله‌سگ‌ها مستعد ابتلا به بیماری آدیسون باشند. این توله‌سگ‌ها شامل نژادهای سگ‌های بردر کولی، سگ گریت دین یا دانمارکی، سگ پرتغالی، سگ پودل، سگ تریر وست هایلند و سایر توله‌سگ‌ها می‌شوند.
درمان بیماری آدیسون
سگی که دچار درجه شدیدی از بیماری آدیسون شده است تا زمان بهبودی نیاز به بستری خواهد داشت؛ به این وضعیت شرایط بحرانی آدیسون گفته می‌شود. در این شرایط معمولاً سگها خیلی ضعیف هستند و دائم استفراغ می‌کنند یا اسهال می‌روند. عدم تعادل الکترولیت را باید با مصرف دقیق مایعات و داروها به تعادل خاصی رساند. خوشبختانه به‌محض اینکه سطح الکترولیت‌ها در بدن منظم شود و به تعادل خاصی برسد، می‌توان بیماری آدیسون را به‌راحتی درمان نمود.
مرحله بعدی مواظبت از این سگها شامل تزریق کورتیکوئید معدنی به نام «دزوکسی کورتیکسترون پیوالات» (پرکورتن) می‌شود. در زمانی که سگ دچار استرس می‌شود، ممکن است استروئیدهای دهانی هم به او بدهند تا نیاز بدنش به کورتیزول تأمین شود. آزمایشات منظم برای اطمینان از تعادل سطح الکترولیت‌های بدن کاملاً ضروری است.
اگر سگی که مبتلا به بیماری آدیسون است کمی مریض به نظر برسد، دامپزشک باید او را خیلی سریع معاینه کند. مرحله‌ی بحرانی بیماری آدیسون می‌تواند در هر زمانی رخ دهد. هر چه سگ شما سریع‌تر درمان‌های خود را شروع کند، کار به مرحله بحرانی نمی‌رسد.
چگونه از ابتلا به بیماری آدیسون در سگها جلوگیری کنیم؟
هیچ راهی برای جلوگیری از پیشرفت اولیه بیماری آدیسون وجود ندارد. ممکن است با مصرف منظم داروها بتوان از ابتلا به بیماری آدیسون ثانویه جلوگیری کرد. آزمایشات منظم می‌تواند به دامپزشک کمک کند تا فاکتورهای آدیسون ثانویه را در بدن سگ مشخص کند.
با کشف زود هنگام این فاکتورها می‌توان راحت‌تر بیماری آدیسون را مدیریت کرد. به توصیه‌های دامپزشک گوش کنید و به‌طور منظم سگتان را برای انجام آزمایشات ببرید. وضعیت غیرعادی خفیف به دامپزشک کمک می‌کند تا قبل از اینکه سگتان مریض شود، بتواند ابتلا به بیماری آدیسون را بفهمد. جلوگیری از مرحله بحرانی آدیسون، بهترین راه برای ایمن نگاه داشتن سگتان در برابر این بیماری است.
منبع: چطورپدیا